Faktem jest, że sądy coraz częściej orzekają opiekę naprzemienną. Nie brakuje jednak pytań w społeczeństwie o to, kiedy może zostać orzeczona opieka naprzemienna i jakie nakłada ona prawa i obowiązki na rodziców.
CO TO OPIEKA NAPRZEMIENNA?
Podkreślić trzeba, że instytucja opieki naprzemiennej nie jest wprost przewidziana w przepisach prawa. Można powiedzieć, że jest to jeden ze sposobów sprawowania opieki nad dzieckiem przez rodziców. System ten może mieć zastosowanie zarówno przy rozwodzie jak i przy prowadzeniu przez rodziców oddzielnych gospodarstw domowych. Istotą opieki naprzemiennej jest przebywanie dziecka pod opieką każdego z rodziców, w równym czasie, w cyklach powtarzających się. Przykładowo, dziecko może spędzać tydzień u mamy, tydzień u taty – ma więc on dwa domy. Małoletni ma zatem możliwość spędzenia czasu w takiej samej ilości z każdym z rodziców.
KIEDY JEST MOŻLIWA?
W dzisiejszych realiach, opieka naprzemienna najczęściej jest ustanawiana na skutek porozumienia rodziców, czy to w drodze mediacji czy też ugody sądowej. Porozumienie rodziców oraz dobro dziecka stanowią w tej sytuacji kluczowe warunki. W takich sytuacjach rola sądu sprowadza się w zasadzie tylko zatwierdzenia porozumienia rodziców oraz wydania orzeczenia zgodnego z ich wnioskiem.
Powstaje jednak pytanie, czy opieka naprzemienna jest możliwa, pomimo sprzeciwu jednego z rodziców? Wobec braku bezpośredniego uregulowania tej instytucji w przepisach prawa – nic nie stoi na przeszkodzie. Sąd może zatem ją orzec, aczkolwiek takie sytuacje są rzadkością. Wiąże się to bowiem z obawą, że piecza naprzemienna nie była by dobrze wykonywana w atmosferze konfliktu między rodzicami. Każdorazowo jednak, sąd przed wydaniem w tym zakresie orzeczenia, zbada predyspozycje opiekuńczo-wychowawcze rodziców. Nadto, sprawdzi on (zwykle za pomocą kuratora) warunki mieszkaniowe każdego z rodziców. Na uwadze również będzie odległość między mieszkaniami rodziców, miejsce położenia szkoły dziecka. Okazać się może, że koniecznym będzie również zbadanie dziecka oraz rodziców przez biegłego psychologa. Sąd może również wziąć pod uwagę wolę samego dziecka, kiedy jest ono starsze i rozumie sytuację, bowiem to jego dobro jest w tej sytuacji najważniejsze.
CO Z ALIMENTAMI ?
Podkreślić trzeba, że orzeczenie opieki naprzemiennej może mieć wpływ na kwestię alimentów. Co do zasady, skoro rodzice sprawują władzę rodzicielską po połowie, są oni zobowiązani w takim samym stopniu ponosić wydatki na dziecko. Takie rozwiązanie znajduje zastosowanie raczej w przypadkach zgodnego porozumienia rodziców.
Jeśli jednak brak jest porozumienia, sąd może zobowiązać jedno z rodziców do zapłaty alimentów na dziecko na rzecz drugiego rodzica. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy zachodzi wyraźna nierównomierność między zarobkami rodziców. Zasądzenie alimentów jest wówczas zasadne, w celu utrzymania jednakowego poziomu życia dziecka.
PLAN WYCHOWAWCZY
Plan wychowawczy, inaczej nazywany porozumieniem wychowawczym, powinien zawierać postanowienia oraz zasady wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej przez rodziców. Przewidywać powinien on kwestie związane z kontaktami z dzieckiem, szkoły, zdrowia czy finansów.